1. Meşrutiyet (23 Aralık 1876)

Osmanlı Devleti’nde, Tanzimat’ın ilânından önce Avrupa’ya elçiler ve öğrenciler gönderilmişti. Avrupa’ya gidenler oradaki hukuk ve yönetim alanlarındaki yenilikleri öğrenmişlerdi. Bu durum, Osmanlı Devleti içinde Avrupa’yı anlayan yeni bir aydın sınıfının ortaya çıkmasını sağladı. Aydın sınıf Avrupa’da aldığı nitelikli eğitimle ülke yönetiminde önemli yerlere gelmişti. Ülke içinde etkinliği gittikçe artan bu sınıf, Osmanlı Devleti’ni çöküşten kurtarmanın […]

Osmanlı Devleti’nde, Tanzimat’ın ilânından önce Avrupa’ya elçiler ve öğrenciler gönderilmişti. Avrupa’ya gidenler oradaki hukuk ve yönetim alanlarındaki yenilikleri öğrenmişlerdi. Bu durum, Osmanlı Devleti içinde Avrupa’yı anlayan yeni bir aydın sınıfının ortaya çıkmasını sağladı. Aydın sınıf Avrupa’da aldığı nitelikli eğitimle ülke yönetiminde önemli yerlere gelmişti. Ülke içinde etkinliği gittikçe artan bu sınıf, Osmanlı Devleti’ni çöküşten kurtarmanın yollarını aramaya başladı. Meşrutiyet ilân edilirse kötü gidişin sona ereceğine inanıyorlardı.

Bu amaçla Mithat Paşanın öncülüğündeki Genç Osmanlılar Sultan Abdülaziz’i tahttan indirdiler. Onun yerine, Meşrutiyeti ilân edeceğini söyleyen II. Abdülhamit’i tahta çıkardılar. Tahta çıkan II. Abdülhamit 23 Aralık 1876 yılında Meşrutiyeti ilân etti. Meşrutiyet’in ilânıyla açılan Genel Meclis, padişahın seçtiği ayan Meclisi ile halkın seçtiği Mebusan Meclisinden oluşmaktaydı. I. Meşrutiyet’in ömrü çok kısa oldu. Meşrutiyet’in ilânında önemli rol oynayan Mithat Paşa ile II. Abdülhamit arasında anlaşmazlıklar çıktı. Mithat Paşa, padişahın yetkilerinin kısıtlanmasını istiyordu. II. Abdülhamit bu duruma karşı çıktı. Anayasanın padişaha tanıdığı yetkiyle II. Abdülhamit, Mithat Paşayı sadrazamlık görevinden alıp sürgüne gönderdi.

1877’de Osmanlı-Rus Savaşı’nın başlaması meclis içinde düşünce ayrılıklarının ve karışıklıkların çıkmasına neden oldu. Mecliste Türkler azınlık durumuna düşmüştü. Meclis içinde bulunan azınlık mebusları meclisin çalışmasını olumsuz etkiliyordu. II. Abdülhamit 1877-1878 Rus Savaşı’nı ve meclis içindeki düşünce ayrılıklarının meclisin çalışmasını aksattığını gerekçe göstererek meclisi 13 Şubat 1878’de kapattı.

Gorgoda © 2025