1. Selim (Yavuz Sultan Selim)

1. Selim (Yavuz Sultan Selim)Dokuzuncu Osmanlı Padişahı. 1470 yılında Amasya’da doğdu, 1520 yılında Çorlu’da öldü. II. Bayezit’ın oğlu ve Fatih Sultan Mehmet’in de torunudur. Babası II. Bayezid, annesi Dulkadiroğulları Beyliği’nden Gülbahar Hatun’dur. Tahtı devraldığında 2.375.000 km2 olan Osmanlı topraklarını sekiz yıl gibi kısa bir sürede 2,5 kat büyütmüş ve ölümünde imparatorluk topraklarının 1.702.000 km2’si Avrupa’da, 1.905.000 km2’si Asya’da, 2.905.000 km2’si Afrika’da olmak üzere toplam 6.557.000 km2’ye çıkarmıştır. Padişahlığı döneminde Anadolu’da birlik sağlanmış; halifelik Abbasilerden Osmanlı Hanedanına geçmiştir. Ayrıca devrin en önemli iki ticaret yolu olan İpek ve Baharat Yolu’nu ele geçiren Osmanlı, bu sayede doğu ticaret yollarını tamamen kontrolü altına almıştır.

Selim, tahta babası II. Bayezid’e karşı darbe yaparak çıkmıştır. Şehzade Selim, tahta çıkmadan önce vali olarak Trabzon’da görev yapmıştır. Yavuz Sultan Selim’e kızını vermiş olan Kırım Hanı Mengli Giray, ona askeri destek sağlayarak tahta geçmesine yardım etmiştir. 1512’de tahta çıkan Sultan Selim, Eylül 1520’de Aslan Pençesi (Şirpençe) denilen bir çıban yüzünden henüz 50 yaşında iken vefat etmiştir

Şah İsmail’in Anadolu’da yayılma politikası gütmesi o sıralarda Trabzon valisi I. Selim’i kaygılandırıyordu. İyice yaşlanan babası II. Bayezit’ın barışçıl politikalarını da onaylamıyordu. Bu nedenle tahta geçmek için bazı girişimlerde bulunduysa da başarılı olamadı. İran güçlerine karşı yürüttüğü savaşlarda elde ettiği başarılar ona taraftar kazandırıyordu. Ordu Selim’in tarafını tutuyordu. Bunun üzerine Selim Edirne’ye geçerek orayı işgal etti ve ordusunu güçlendirerek İstanbul üzerine yürüdü. Buraya varmadan babasının orduları tarafından bozguna uğratıldı. II. Bayezit, oğlu Ahmet’in tahta geçmesini istiyordu. Fakat Ahmet’in savaş alanında gösterdiği başarısızlıklar yeniçerileri kızdırmıştı. Yeniçeriler Selim’in tahta geçmesini istiyorlardı. II. Bayezit oldukça yaşlanmıştı ve hastaydı. Oğulları arasındaki taht kavgasını çözüme ulaştıramıyordu. Sonunda yeniçeriler ayaklanarak Selim’in tahta geçmesi için II. Bayezit’a baskı yaptılar. Çaresiz kalan II. Bayezit bunu kabul etti. Tahtı oğlu Selim’e bırakarak doğum yeri olan Dimenoka’ya giderken çok güçlü bir söylentiye göre Selim tarafından zehirletilerek öldürüldü.

Yavuz Sultan Selim tahta geçince ilk iş olarak tehlikeli gördüğü kardeşleri ve yakın akrabalarını öldürttü. Daha sonra Safevi Devleti yüzünden çıkan iç kargaşayı bastırdı. Bu nedenle Çaldıran’da Safevi kuvvetleriyle savaşa girerek burada onları yendi ve Tebriz’e girdi. Şah’ın hazinelerine el kondu. Çaldıran Savaşı sonunda doğuda Osmanlı Devleti’nin egemenliği artmıştı. Yeniçeri ocağında bulunan tüm komutanları görevlerinden alarak yenilerini getirdi. Daha sonra Memlük Devleti’yle Mercidabık Savaşı’nı yaptı. Bu savaşı kazanarak Suriye kapılarının Osmanlı Devleti’ne açılmasını sağladı. Daha sonra Ridaniye Savaşı ile Memlük Devleti’ni ortadan kaldırdı. Böylece Osmanlılar, Suriye, Filistin ve Mısır’a egemen oldular. Mekke Şerifi’nin gönderdiği kutsal emanetleri alarak Mekke ve Medine’nin koruyucusu unvanını aldı. Mısır’ı aldıktan sonra birçok bilim adamı ve sanatçıyı İstanbul’a yolladı. Bunlar arasında Halife III. Mütevekkil de bulunmaktaydı. İstanbul’a gelen Selim, halifeden görevi devraldı. Böylece halifelik Osmanlıların eline geçmiş oldu.

Doğu ve batıda barışın sağlanmasından sonra devletin güç kazanması için birçok çalışmalar başlattı. Fatih zamanında başlayan Haliç Tersanesini geliştirerek tamamlattı. Çeşitli medreseler açtırdı. Padişahlığı sekiz yıl sürmüştür. Bu sürede iç ve dış siyasette çok etkin bir rol oynamıştır. 1520’de Macaristan’a sefer düzenleyen Selim yolda hastalandı ve Çorlu yakınlarında öldü.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir