Menüyü görüntüle

Anbalajlama

Ambalaj, içerisinde yer alan mamulü, yapısına ve şekline göre en iyi şekilde koruyan, temiz kalmasını sağlayan, taşınma, depolama ve pazarlama işlemlerini kolaylaştıran, metal, kâğıt, karton, cam, plastik, v.b. malzemelerden oluşan ve aynı zamanda ürünün tanıtımını yapan bir malzemedir. Mamul üreticiden tüketiciye ulaştırılıncaya kadar dağıtım kanalının çeşitli aşamalarında ve perakendecide sergilenirken, korunmasından sorumlu olan ambalaj; ayrıca […]

Ambalaj, içerisinde yer alan mamulü, yapısına ve şekline göre en iyi şekilde koruyan, temiz kalmasını sağlayan, taşınma, depolama ve pazarlama işlemlerini kolaylaştıran, metal, kâğıt, karton, cam, plastik, v.b. malzemelerden oluşan ve aynı zamanda ürünün tanıtımını yapan bir malzemedir.

Mamul üreticiden tüketiciye ulaştırılıncaya kadar dağıtım kanalının çeşitli aşamalarında ve perakendecide sergilenirken, korunmasından sorumlu olan ambalaj; ayrıca aracı kuruluşlarda depolanırken istifleme kolaylığı getirmekte ve malın çeşitli nedenlerle zarar görmesini önlemektedir. Ambalaj mamulün daha kolay kullanımına olanak sağlayarak tüketicinin mamulden beklediği tatminin artmasını sağlamaktadır.

Ambalajlama ile mamulün sahip olduğu özelliklere ait bilgiler verilmekte (ağırlık, fiyat, üretim tarihi, son kullanma tarihi, ürünün içeriği, üretici firmanın adı, kullanım açıklaması) böylelikle tüketiciye seçim ve kullanım kolaylığı sağlanmaktadır. Ambalajlama faaliyeti pazarlama boyutu ile değerlendirildiğinde, mamulün tanıtımına sağladığı katkı ile satın alınma motivasyonuna hizmet etmektedir.

Ambalajlama, mamulün tüm yaşam süresi boyunca ekonomik ve çevreye duyarlı olarak korunmasını, barınmasını, sunumunu ve tanıtımını sağlamakla beraber mamulü çarpma, ıslanma ve zedelenme gibi fiziksel etkilerden korumakta ve tüketiciye en ekonomik yolla ulaştırıldığı gibi depolamada kolaylık sağlamaktadır.

Ambalajlama Türleri ve Malzemeleri
Ambalajlamada kullanılan altı temel malzeme vardır:

• Cam malzeme; temizlenmesi kolaydır, gaz, nem, koku geçirmez, yeniden kullanılabilir ve geri dönüşümlüdür fakat kırılabilir ve kimi durumlarda oldukça maliyetli olabilmektedir.
• Plastik malzeme; hafiftir, sağlamdır, kolay şekil alır, gazlara karşı koruyucudur ve temizlemesi kolaydır fakat bazı durumlarda maliyetli olabilmesine karşın yeniden kullanılabilir ve en çok kullanılan ambalajlama malzemesidir.
• Karton malzeme; hafiftir, ucuzdur ve geri dönüşümlüdür fakat düşük dayanıklılık ve sağlamlığa sahiptir. En çok kullanılan ikinci ambalajlama malzemesidir
• Ahşap malzeme; dayanıklı, sağlam ve kullanımı kolaydır, ağır kırılgan yüklerde ve havalandırma özelliğinden dolayı taze sebze ve meyvelerin ambalajlamasında tercih edilir, tekrar kullanılabilir fakat ağır, hacimli ve temizlenmesi zor olan bir malzemedir.
• Metal malzeme; dayanıklı ve sağlamdır, ışık, hava, su, böcek ve kemirgenlere karşı yeterli derecede dayanıklıdır, fakat ağır ve maliyetlidir.
• Tekstil malzeme; hafiftir, tekrar kullanılabilir ancak maliyetli olmakla beraber bazı durumlarda düşük dayanıklılığa sahiptir.

Ambalajlar kullanım şekillerine göre iki gruba ayrılabilirler.

• Atıl ambalajlar: Bir sefer kullanılabilen ambalajlardır. İçindeki parçalar kullanım noktalarında tüketildikten sonra, bu ambalajlar kullanımdan çıkarı1ırlar. Karton veya tahta ambalajlar genelde atıl ambalajlardır.
• Geri dönüşümlü ambalajlar: Defalarca kullanılabilen ambalajlardır. Yapıldıkları malzemeye göre, tedarikçi ile fabrika arasında belli sayıda rotasyon yapabilirler. Bu ambalajların özel takibi yapılır. Genelde metal veya plastikten yapılırlar.

Ambalajlar özelliklerine göre de iki gruba ayrılırlar:

1. Standart Ambalajlar: Birçok parça için kullanılan parçalardır. Aynı ambalajın değişik parçalarca kullanılması, gerek yatırım veya harcamaları kısması açısından gerekse fabrikaya kadar olan veya fabrika içi taşımacılıkta oluşturacağı standardizasyon açısından önemlidir.

2. Spesifik Ambalajlar: Parçaya özel ambalajlardır. Bu ambalajlar sadece tek bir parça için kullanılırlar. Genelde büyük hassas ve maliyetli parçalar içindir.

Ambalajlama ticari olarak üç şekilde gerçekleştirilmektedir:

1. Satış Amaçlı Ambalajlama: Herhangi bir ürünü, son kullanıcıya veya tüketiciye ulaştıran, müşterinin satış noktasından ürünle birlikte aldığı ambalajlama tipi satış amaçlı ambalajlamadır. (Örnek: Kutu süt ambalajı)

2. Dış Ambalajlama: Birden fazla satış ambalajını bir arada tutmaya yarayan ambalajlama tipi dış ambalajlamadır. Dış ambalajlama üründen ayrıldığında ürün özelliğini değiştirmez ve bu ambalajlama genellikle tüketici tarafından alınmaz. (Örnek: Kutu sütlerin birlikte tutulduğu koliler)

3. Taşıma Amaçlı Ambalajlama: Satış amaçlı ambalajlama ve dış ambalajlama biçiminde gerçekleştirilen ambalajların, depolanması ve taşınması sırasında zarar görmesini engelleyen, dış ambalajlama yapılmış ürünleri, büyük sayılar halinde bünyesinde bulunduran ambalajlar taşıma amaçlı ambalajlardır. Bu perakende ambalajları içeren koli, kutu, karton ve kasadır.

Ambalajlamanın İşlevleri
Ambalajlamanın üç önemli işlevi bulunmaktadır. Bunlar;

• Mamulü koruma ile ilgili işlevleri,
• Depolamayı kolaylaştırma ile ilgili işlevleri,
• Taşıma ile ilgili işlevleridir.

Öncelikle ambalajlamanın koruma işlevini yerine getirilebilmesi için mamule ilişkin şu özellikler bilinmelidir;

• Kırılabilirlik,
• Dayanıklılık,
• Yüzeysel aşınmalara dayanma gücü,
• Parasal değer,
• Neme karşı hassasiyet,
• Sıcaklık değişimlerinden etkilenme oranı,
• Oksidasyon (metaller üzerinde çeşitli kimyasal maddelerin neden olduğu bir tabakadır) ve korozyon (metalik malzemenin içerisinde bulunduğu toprak, beton, su v.b. ortam tarafından elektrokimyasal tahribata uğramasıdır) gibi kimyasal reaksiyonlara tepki,
• Raf ömrü.

Bu sayede mamulün dış etkenlerden çarpma, ezilme, nem, ısı, gibi fiziki ve kimyevi etmenlerden korunması sağlanır. İşlevin etkinliğinde ambalajın, optimum maliyette ve ürünün lojistik hareketlerine cevap verebilecek nitelikte olması hedeflenmelidir.

Depolamayı kolaylaştırma işlevinde mamulün ambalajı, depo biçimi ve malzeme elleçleme ekipmanı için uygun tasarlanarak hareketi ve depolamayı kolaylaştırabilir. Depolanacak mamulün belli boyutta bir hacim içine toplanarak, korumalı ambalajlar sayesinde ve aktarma sistemlerinin yardımı ile kolayca depo edilmesi ile zaman ve mekan faydası sağlanır.

Lojistik açıdan ambalajlama faaliyeti, taşıma süresince bir koruma sağlar. Bu özellikle uluslar arası sevkiyat gibi çoklu taşıma şekilleriyle uzun mesafeler için önemlidir. Mamulün doğru ambalajlama ile az alan kaplaması, birim alanda yükleme ve boşaltma miktarının artırılması, hafif olması, taşımanın güvenli olarak yapılabilmesini sağlamakta ve bir diğer ifade ile mamule mekân faydasını sağlamaktadır. Mekân boyutunda sağladığı performansla, mamulün uygun yerde satılmasına olanak vermektedir. Tüketiciye ulaştırılacak mamulün taşıma faaliyetinin gerçekleştirilmesinde yüklenmesi, boşaltılması veya bir yerden başka bir yere aktarılmasında ambalajlama biçiminin kolaylık sağlaması beklenmektedir.

Gorgoda © 2025