And Dağları

And Dağları Güney Amerika’nın Büyük Okyanus kıyıları boyunca uzanan And Dağları 9.000 kilometreye varan uzunluğuyla dünyanın en uzun sıradağını oluşturur. And Dağları kuzeyde Karayib Denizi yakınında başlar, Venezuela, Kolombiya, Ekvador, Peru ve Bolivya’yı geçtikten sonra Şili-Arjantin sınırı boyunca uzanır. En yüksek tepeleri kıtanın güney ucunda, Şili’dedir.

And Dağları her zaman kâşifleri kendine çekmiştir. Aconcagua doruğunda 6.959 metreye ulaşan bu dağların yarısından fazlası 3.500 metreden yüksektir. And Dağları’nın genişliği yer yer 80 kilometredir; Bolivya’da ise 700 kilometreyi aşar. Bazen köyleri yerle bir eden depremler sırasında oluşan büyük dalgalar okyanustaki gemileri And Dağları’nın eteklerine atar.

Kuzeye gidildikçe tropikal vadilerin görülmesine karşılık kayalık uçurumların yükseldiği güneyde, 3.000 kilometrelik bir kıyı şeridi hemen hemen hiç yağmur almaz. Şili’deki Arica gibi kentlere ancak 100 yılda bir yağmur yağar. Ama dağların doğusundaki vadiler ve tarlalar, şiddetli yağmurlarla ve dağlardan çıkan birçok akarsuyla sulanır. Bu akarsuların bazıları dünyanın en büyük ırmağı olan Amazon’a dökülür. Güneydeki soğuk ve fırtınalı dağlarda hemen hemen kimse yaşamaz.

Dünyanın en yüksek gölü And Dağları’ndan geçen Bolivya-Peru sınırında 3.809 metre yükseltideki Titicaca Gölü’dür. Gemilerin işlediği bu gölün uzunluğu 180 km, derinliği ise 281 metreye ulaşır. Bu yörede ağaçlar olmadığından Yerliler kayıklarını kamışlardan yaparlar. Titicaca Gölü’nün suları tuzlu bir göle akar.

And Dağları’nda altın, gümüş, çinko, kurşun, bakır ve öteki değerli madenler bulunur; ayrıca tepelerin yamaçlarında petrol çıkarılır.

And Dağları’nda alçak yamaçlardaki tropikal palmiyeler ve yüksek eğreltiotlarından doruklardaki karayosunları ve likenlere kadar çok çeşitli bitkiler vardır. Ormanlarda çok sayıda hayvan arasında jaguar, oselo, maymun, karıncayiyen, kolibri, yarasa, yılan, kaplumbağa ve yükseklerde uçan kondor adlı büyük akbaba gibi hayvanlar yaşar.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir