Apse

Apse

Bazı mikropların, özellikle bakterilerin yerleştiği vücut dokularında oluşan irin (cerahat) dolu şişliklere apse denir. Bu bakteriler apsenin oluştuğu bölgeye ya doğrudan doğruya derideki bir çatlaktan ve yaradan girerler ya da kan dolaşımıyla taşınarak, direnci azalmış olan bu bölgeye yerleşirler. Böylece, vücutta kendilerine uygun bir yer bulur bulmaz çevredeki dokulardan beslenerek hızla çoğalırlar. Ama vücudun da bakterilere karşı bir savunma sistemi vardır. Örneğin kandaki akyuvarların görevi hastalık yapıcı mikroplarla savaşmaktır. Bu yüzden vücut, mikropların bulunduğu bölgeye bir akyuvar ordusu gönderir. Akyuvarları taşıyan kanın bu dokulara hücum etmesiyle o bölgede bir kızarıklık ve yanma (sıcaklık artışı) olur; buna iltihaplanma denir. İltihaplı bölgede biriken ve irin denen sarımsı renkte, koyu kıvamlı sıvının içinde ölü mikroplar, akyuvarlar ve doku parçacıkları ile serum denen kan sıvısı vardır. Biriken irinin dokulara yaptığı basınç ağrıya neden olur. Eğer apse iç organlarda, örneğin karaciğerdeyse ve irin dışarıya boşaltılamazsa ağır sonuçlar doğabilir. Deri yüzeyine yakın olan daha küçük apseler, örneğin sivilce ve çıbanlar ise kendiliğinden patlayarak boşalabilir. Ama olgunlaştığı halde patlamayan apseleri asla sıkarak patlatmamak gerekir; çünkü apseyi sıkarken, vücut dokularının bu iltihabın çevresinde oluşturduğu korunma duvarları da parçalanır. Kendiliğinden patlamayan apseleri ancak bir doktor dokulara zarar vermeden hafifçe keserek boşaltabilir. İrinin boşalmasından kısa bir süre sonra dokular iyileşerek kapanırsa da bazen apsenin yerinde küçük bir iz kalabilir.