Arabuluculuğa Teşvikin Zamanlaması

Arabuluculuğa teşvik, dava dilekçesinin kaydedilmesinden dava sonuçlanıncaya kadar yargılamanın her aşamasında yapılmalıdır. Bununla birlikte en uygun zaman ön inceleme duruşmasıdır. Hukuk tevzi bürosundan mahkeme kalemine dava dilekçesi geldiği andan itibaren teşvik için hazırlık yapılmalıdır. Davanın arabuluculuğa uygun olduğu tespit edilirse, tensip yapılırken dava dilekçesi ile birlikte UYAP ortamında bulunan “Arabuluculuk Bilgilendirme Formu” (Ek-A) ile Arabuluculuk […]

Arabuluculuğa teşvik, dava dilekçesinin kaydedilmesinden dava sonuçlanıncaya kadar yargılamanın her aşamasında yapılmalıdır. Bununla birlikte en uygun zaman ön inceleme duruşmasıdır.

Hukuk tevzi bürosundan mahkeme kalemine dava dilekçesi geldiği andan itibaren teşvik için hazırlık yapılmalıdır. Davanın arabuluculuğa uygun olduğu tespit edilirse, tensip yapılırken dava dilekçesi ile birlikte UYAP ortamında bulunan “Arabuluculuk Bilgilendirme Formu” (Ek-A) ile Arabuluculuk Broşürü (Ek-E) davalıya ve davacıya ayrı ayrı tebliğ edilmelidir. Bu husus, tensip zaptına ve tebligat parçalarının üzerine ayrı ayrı yazılmalıdır. Bu usül cevap dilekçesi ile replik ve düplik dilekçelerinin tebliğleri aşamasında da yapılmalı, böylece davanın taraflarının arabuluculuk sürecinden yazılı olarak yoğun şekilde bilgilendirilmesi sağlanmalıdır. Ön inceleme aşamasında, daha ön inceleme duruşma günü verilmemişken taraflardan birisi veya her ikisi ya da taraf vekilleri mahkeme kalemine veya hâkimine geldiği takdirde, mahkeme personeli tarafından arabuluculuk süreci hakkında yeterli bilgi verilebilmeli, gerektiğinde adliye içindeki Arabuluculuk Bürosuna yönlendirme sağlanmalıdır.

Esasen en etkin bilgilendirme ve teşvik yöntemi, davanın asillerinin bizzat ön inceleme duruşmasına davet edilebilmesi ve bu duruşmada hâkim tarafından yapılan doğrudan bilgilendirme ve teşviktir. Dilekçelerin teatisi ve delillerin toplanması aşaması olan ön inceleme aşaması tamamlandıktan sonra, taraflar eğer arabulucuya gitme hususunda başvuru yapmamışlarsa, 6100 Sayılı HMK’nın 139 ncu maddesi uyarınca ön inceleme duruşmasına davet için taraflara çıkarılacak tebligat davetiyelerine, tarafların arabuluculuğa bizzat mahkeme hâkimi tarafından yönlendirileceği hususu belirtilmelidir. Hatta 7201 Sayılı Tebligat Kanununun 11 inci maddesi uyarınca vekille takip edilen davalarda vekile tebligat yapılması zorunlu olduğundan, asillerin duruşma salonunda hazır edilmesi yönünde vekile ihtarat yazılabilir. Basit usule tabi davalarda duruşma günü tensip zaptıyla birlikte verilebileceğinden aynı işlem tensiple yapılabilir. Aynı şekilde, arabuluculuğun tanıtılıp farkındalığın artırılması ve yerleşmesinin sağlanması amacıyla, Projenin pilot uygulamaları kapsamında, bazı pilot mahkeme hâkimleri 6100 sayılı HMK’nın 140ncı ve 320nci maddeleri kapsamında yapılan ön inceleme duruşmalarına birden fazla dosyanın asillerini davet ederek arabuluculuk hakkında toplu bilgilendirme yapmışlardır. Hâkim tarafından davanın asillerine bizzat yapılan bilgilendirmelerin vekillere yapılan bilgilendirmelerden daha etkin ve faydalı olduğu bu süreçte gözlenmiştir. Ayrıca, ön inceleme duruşmasından sonra yargılama sonuçlanıncaya kadar ilk derece mahkemesince tahkikat ve sözlü yargılama aşamalarında, keza İstinaf ve Yargıtay aşamalarında dahi taraflar dostane çözüm yolu olan arabuluculuğa teşvik edilmeli ve gerekli yönlendirme yapılmalıdır. 6325 sayılı kanun ve ilgili yönetmelik ve diğer mevzuat hükümlerinde bunu engelleyen hiç bir hüküm yoktur.

Gorgoda © 2025