Evrenin İlk Anları

Bizim evrenimiz, Büyük Patlama (Big Bang) diye adlandırılan bir patlamadan doğdu. Ondan önce hiçbir şey yoktu. Kesin, mutlak bir boşluk. Bizim, insan beyninin hayal edemeyeceği bir kavram. Ve birden enerjinin akıl almaz bir biçimde bir merkezde toplanışı. Bu, yirmi milyar yıl önce gerçekleşmişti. Saniyeden de kısa bir süre içinde enerji, madde haline dönüşmüştü. Bu görülmemiş, […]

Bizim evrenimiz, Büyük Patlama (Big Bang) diye adlandırılan bir patlamadan doğdu. Ondan önce hiçbir şey yoktu. Kesin, mutlak bir boşluk. Bizim, insan beyninin hayal edemeyeceği bir kavram. Ve birden enerjinin akıl almaz bir biçimde bir merkezde toplanışı. Bu, yirmi milyar yıl önce gerçekleşmişti. Saniyeden de kısa bir süre içinde enerji, madde haline dönüşmüştü. Bu görülmemiş, olağanüstü bir yoğunluktu, evrenimizin tümü bir yüksük içinde yoğunlaşmıştı. Isı; milyarlarca dereceydi. Patlamanın etkisiyle madde dağılmaya, başlangıç noktasından uzaklaşmaya başlamıştı. Bu, evrenin hacminin büyümesinin başlangıcıydı. Bu büyüme henüz tamamlanmış değil. Bazıları bu büyümenin, yayılmanın sonunun gelmeyeceğini düşünüyor. Bazıları da Büyük Patlama (Big Bang)’dan doğan yayılma – genleşme gücünün giderek zayıflayacağını ve evrenin merkezinden galaksilere yayılan çekim gücünün artacağını, güçleneceğini düşünüyor. Bu durumda, evrenimiz büzülüp ufalacak ve kendi kendini yok edecek. Bu da Big Bang’in aksi olan Büyük Sıkışma (Big Crunch) olacak. Neden olmasın? Peki ya sonra? Bir başka Büyük Patlama (Big Bang). Bu sonsuz tekrar teorisi kesintisiz yayılma-büyüme teorisiyle çelişiyor.

Big Bang’den hemen sonra, saniyeden bile kısa bir süre içinde evren soğudu ve genleşti. Çok ufak bilyeleri andıran temel tanecikler; kuarklar. Fizikçiler onlara garip adlar verip değişik şekillerle tanımlıyorlar.

BİR IŞIK DÜNYASI

Büyük Patlama’dan kısa bir süre sonra evren madde ve enerjiden oluşan sıcak bir çorbadır. Genleşme başlıyor. Saniyenin milyarda biri kadar kısa bir süre içinde ısı birkaç milyar derece birden düşüyor. Isı ve basıncın sürekli değişmesin madde ve enerjinin temel taneciklerinin değişime uğraması neden oluyordu. Evren değişkenleşiyor ve hızla şişmeye, genişlemeye başlıyor. Sonra yer çekimi yayılmayı, genleşmeyi yavaşlatmaya başlıyor Büyük Patlama’dan saniyenin milyonda biri kadar kısa bir süre sonra bizim tanıdığımız maddenin ilk temel taşları ortaya çıkıyor. Kısa bir süre sonra iki proton ve bir nötron birleşirler. İlk atom çekirdeği meydana gelmiştir. Bu bir helyum çekirdeğidir. Isı artık sadece 3 milyon derece kadardır.

Big Bang’den bir dakika sonra yoğunluğun baş döndürücü bir hızla düşüşü, azalışı elektronların serbestçe atom çekirdeklerinin etrafında dönmelerine izin vermişti. İlk hidrojen atomları, sonra da helyum atomları oluşmuştu. Bu atomlar evrende en çok rastlanılan atomlar olmaya devam edeceklerdi. Bu ilk beş dakikadan sonra evren daha yavaş yayılmaya ve soğumaya başlamıştı. Bu madde çağıydı. Bir milyon yıl içinde ısı 3000 dereceye düşmüştü. Bu koşullar yıldızların doğuşuna imkân tanıyordu.

İLK ATOMLAR

Atomların meydana gelebilmesi için çekirdeklerle elektronların birleşmeleri gerekir. Eğer tek protonlu bir çekirdek, bir elektronla birleşirse, en basit atom, hidrojen atomu elde edilir. Eğer bir proton ile bir nötrondan meydana gelen bir çekirdek bir elektron daha çekerse ağır hidrojen elde edilir. Eğer bir elektron, iki nötron ile bir protondan meydana gelen bir çekirdekle birleşirse tritium atomu elde edilir. İki nötron, iki protondan meydana gelen bir çekirdek iki elektronla birleşince helyum elde edilir. Madde çağında oluşan en karmaşık atom, üç elektron, üç proton ve iki nötronun birleşmesiyle ortaya çıkan lityum atomudur.

Gorgoda © 2024