Hücre İlk Canlı Varlık

3.8 milyar yıl önce ilk yaşam belirtileri suyun içinde görülmeye başladı. Kimyasal tepkiler mineral dünyasını canlı bir dünyaya dönüştürdü. Tekhücreli canlılar ortaya çıktı. Çok uzun zaman sonra, günümüzden 420 ile 410 milyon yıl önce, hayvanlar sudan çıkıp karada maceraya atıldılar.

En basit, en küçük (ancak mikroskopla görülebilecek kadar küçük) organizmaya hücre denir. Bununla birlikte hücre de karmaşık bir varlıktır. İçinde çekirdeği barındıran stoplazmayı koruyan bir zarla kaplıdır. Bir hücre tek başına da bir canlı varlık olabilir, bunlara “protist” denir. Bitki dünyasından olan tekhücreli bitkilere protofit, hayvanlar dünyasına ait tekhücreli hayvanlara protozoer denir. Tek hücreden oluşan ilk canlılar protistlerdir. 0.1 mm boyunda 200 milyon yıllık bu ışınlılar gibi pek çok protist vardır.

Suda yaşayanların dünyası canlı organizmalarla dolmuştu: Bazı canlılar ışınlılar gibi suyun yüzeyinde yaşarken diğerleri suyun derinliklerine sığmıyorlardı. Granguziye 60 santimetre boyunda kocaman ağızlı, 2.000 ile 3.000 metre derinlerde yaşayan bir balıktı.

Hücrenin bazı elemanları
Zar ile çekirdek dışında hücrenin başka elemanları da vardır. Santrozom hücrenin bölünmesinde rol oynar; endoplazmik retikulum hücre tarafından yapılan maddelerin depolanmasını sağlar, mitokondriler enerji sağlarlar. Zar, artıklar gibi bazı elemanlara hücrenin içine girip çıkmalarına izin verir. Canlılar dünyasının temel birimi olan hücrenin daha pek çok başka elemanı daha vardır.

Çoğalma
Tek hücreleri organizmaların çoğalışı basittir. Her hücre ikiye bölünerek çoğalır. Avustralya’da bir milyar yıllık bir maden yatağı kesitinde hücrenin çoğalışı etap etap izlenebildi. Fosil üzerinde çoğalma… Mavi suyosunları çok ilkel organizmalardır. Onlar yeryüzünde görülmeye başlanan ilk canlı varlıklardan sayılırlar. En basit hücrelerin çekirdekleri yoktur. Bakteriler ve mavi su yosunları. Bu minik organizmaları fosil hafinde bulmak mümkündür.

Deniz Oksijeni
Başlangıçta, yeryüzüne ulaşan yalnızca radyasyondu ve dünyanın atmosferinde oksijen olmadığı için soluk alınamıyor, yanardağlar düzenli bir biçimde patlıyorlardı. Deniz bitkilerinden yayılan oksijen kısa sürede atmosferde toplanıp bir araya geldi. 2.5 milyar yıl önce bugünkünden bin kez daha azdı. 500 milyon yıl önce atmosferdeki oksijenin bugünkü kadar olduğu tahmin ediliyor. Yeryüzünün ozonla kaplanmaya başlaması da hemen hemen o dönemlere rastlar.

Hücreler Topluluğu
680 milyon yıl kadar önce, evrimde kesin bir sıçrama görüldü. O güne dek tek tek ve birbirinden uzak olan hücreler, çokhücreli ilk organizmaları oluşturmak için bir araya gelmeye başladılar. Kabuğu, bağası ya da iskeleti olmayan bu ilk organizmalar, fosillerde çok az iz bıraktılar. Bunların bazıları, suyosunları gibi, pek fazla evrim geçirmeden, gelişmeden varlıklarını sürdürüyorlar. Bitkiler dünyasından olan suyosunları “metafitler”dir. Çokhücreli hayvanlar “metazoer” adıyla tanınırlar. İnsan da bir metazoerdir. İnsan vücudu da birkaç milyar hücreden bir anda oluşur… Bu sayının en az on beş milyar olduğu belirtiliyor…