Yusuf Has Hacip’in Karahanlı (Hakaniye) Türkçesi ile 1070 yılında yazdığı yapıt. Anlamı “mutluluk veren bilgi”dir. Yapıt, devlet yöneticilerine öğüt vermek amacıyla ve aruz ölçüsüyle yazılmıştır. Toplamı 6645 ikilikten oluşur. İçinde mâni düzeninde yazılmış 173 tane de dörtlük bulunmaktadır. Yapıt İslâm ahlâkıyla, İslâmiyet öncesi Türk toplumunun gelenek, görenek ve düşüncelerini kaynaştırması açısından önem taşır.
Yapıtta birbirini tanıyan dört kişi karşılıklı konuşarak yaşamla, ahlâkla ilgili bilgiler vermekte ve insan neler öğrenmeli, neler yapmalı, neler yapmamalı sorularına yanıtlar aramaktadırlar. Bu kişilerden Gündoğdu, yasanın; Vezir Dolunay, mutluluğun; vezirin oğlu Öğdülmüş, akıl ve anlayışın; vezirin akrabası Uyanmış da yaşamın ve ahiretin simgesidir. Yusuf Has Hacip, kitabını kuruluktan uzaklaştırmak için kısa öykülerden yararlanmıştır.
Yapıtın el yazması eski baskılarının hiçbiri Türkiye’de bulunmamaktadır. Ancak, Uygur ve Arap harfleriyle yazılmış el yazması nüshalarının tıpkı basımı Türk Dil Kurumunca yapılmıştır.
İlk Yorumu Siz Yapın