Menüyü görüntüle

Lojistik Modları

İşletmelerin taşıma faaliyetlerinde kullanabilecekleri lojistik modları karayolu, havayolu, demiryolu, denizyolu ve boru hatlarıdır. 1. Karayolu Karayolu en yoğun kullanılan lojistik modlarından birisidir. Karayolunda kullanılan taşıma araçları aşağıdaki gibidir: Traktör – Treyler Sistemleri Kamyonet Kamyon Tır Tanker Araç Taşıyıcı Tanker Karayolunun avantajları aşağıdaki gibidir: Diğer modalara oranla altyapı yatırımları daha azdır. Terminal gereksinimi genellikle azdır. Tüm […]

İşletmelerin taşıma faaliyetlerinde kullanabilecekleri lojistik modları karayolu, havayolu, demiryolu, denizyolu ve boru hatlarıdır.

1. Karayolu

Karayolu en yoğun kullanılan lojistik modlarından birisidir. Karayolunda kullanılan taşıma araçları aşağıdaki gibidir:

• Traktör – Treyler Sistemleri
• Kamyonet
• Kamyon
• Tır
• Tanker
• Araç Taşıyıcı Tanker

Karayolunun avantajları aşağıdaki gibidir:

• Diğer modalara oranla altyapı yatırımları daha azdır.
• Terminal gereksinimi genellikle azdır.
• Tüm üretim ve tüketim merkezlerini birbirine bağlamada yani kapıdan kapıya taşımacılıkta en elverişli yoldur.
• Uygun coğrafik koşullar altında ulaşım ağı neredeyse sınırsızdır.
• Hızlı servis olanağı sağlar.
• 7 gün 24 saat yükleme-boşaltma-sefer yapabilme
• Yükleme boşaltma işlemlerinde kolaylık sağlar
• Araç planlama ve bulma kolaylığı, sık sefer yapabilme
• Göreceli olarak düşük elleçleme maliyeti ve hasar riski
• Kısa mesafede  daha verimli ve ekonomiktir
• Çok farklı hacimlerde taşımacılık yapabilme
• Taşıma aracının büyük ölçüde göndericinin/taşıyıcının kontrolünde olması,
• Taşıma hızını artırma ve azaltma olanağının bulunması
• Çıkış ve varış zamanlarını kolay ayarlayabilme

Karayolunun dezavantajları aşağıdaki gibidir:

• Transit ülkelerde gümrük işlemleri ve araç geçişleri
• İlave bekleme süreleri
• Yüksek taşıma maliyetleri (Özellikle uzun mesafelerde)
• Tek seferde taşınan yük miktarının az olması
• Ağırlık sınırlamaları
• Kötü hava koşullarından etkilenme 
• Gidiş ve dönüş yükü dengesine karşı duyarlı olması
• Yüksek hacimli çıkışlarda ekipman yetersizliği
• Kaza riskinin fazla olması
• Çevreye kirliliği, trafik yoğunluğu ve daha fazla kara parçası kullanımı ve alt yapı gerektirmesi
• Pazar dalgalanmalarında fiyat belirsizliği

2. Havayolu

Maliyetleri yüksek olmasına rağmen lojistik taşımalarının yaklaşık % 10’u havayolu ile yapılmaktadır. Havayolunda kullanılan taşıma araçları aşağıdaki gibidir:

• Uçak
• Helikopter
• Zeplin

Havayolunun Avantajları:

• Taşıma süresinin kısalığı
• Taşıma ve elleçlemede yüksek güvenlik düzeyi
• Seçenek taşıma araçlarının(havayollları şirketlerinin) olması, esnek planlama yapabilme
• Sistemin hızlı olması nedeniyle kolaylaştırılmış gümrük/taşıma prosedürleri
• Küçük hacimli taşımaların yapılabilmesi
• Hassas kargoların hasarsız taşınması (elektronik v.b.)

Havayolunun Dezavantajları:

• Taşıma maliyetinin yüksek olması
• Yüksek hacim ve tonajlarda, erken rezervasyon yaptırılması gerekliliği
• Hava koşullarından etkilenme oranının yüksek olması

3. Demiryolu

Demiryolu yavaş olmakla beraber ucuz bir taşıma alternatifidir. Bu nedenle lojistik modları içerisinde uygun bir alternatiftir. Demiryolunda kullanılan taşıma araçları aşağıdaki gibidir:

• Kuru yük treni
• Tanker trenler

Demiryolunun Avantajları:

• Sabit Fiyat Garantisi
• Çevreye duyarlı bir sistem. Özellikle Avrupa tarafından finansal ve hukuksal olarak destek gören bir sistem
• Diğer taşıma şekillerine göre daha güvenli bir sistem
• Hava koşullarından ve trafik kısıtlamalarından min. Etkilenme
• Ülke geçişlerinde karayoluna oranla geçiş kolaylıkları
• Ağır tonajlı yük taşıma imkanı
• Yüksek hacimli/planlı sevkıyatlarda, maliyet ve ekipman tedariki avantajı

Demiryolunun Dezavantajları:

• Hızlı taşıma için yaygın ve kaliteli demiryolu altyapısına ihtiyaç duyulmaktadır
• Yüksek sayıda elleçleme
• Maliyet ve Planlama avantajlarına sahip olabilmek için yüksek hacimli taşımalara ihtiyaç duyulmaktadır ( Blok Tren Sistemi )
• Demiryolu ağının ulaşamadığı noktalarda yüksek iç taşıma maliyetleri
• Ray döşeme ile ilgili eğim problemi (%8 eğim aşılamaz)

4. Denizyolu

Denizyolu ile taşımacılık en yavaş ve en ucuz alternatiflerden birisidir. Özellikle uzun mesafeler için çok uygun bir alternatif olduğu söylenebilir. Denizyolunda kullanılan taşıma araçları aşağıdaki gibidir:

• Kuru Yük Gemisi
• Dökme Kuru Yük Gemisi
• Kimyasal Madde Tankeri
• Petrol Tankeri
• Hovercraft

Denizyolunun Avantajları:

• En düşük maliyetli taşıma modeli
• Çıkış-Varış limanları arasında herhangi bir transit geçiş ve gümrük işlemi yok
• Diğer modlara göre daha az yatırımı gerektirmesi

Denizyolunun Dezavantajları:

• Elleçleme sayısı fazla ve dış kaynak kontrolünde
• Mal hasar riski yüksek
• Çok yüksek transit zamanları
• Hava şartlarından transit zamanı ve mal güvenliği açısından yüksek düzeyde etkilenme
• Kalkış / Varış zamanı açısından esneklik çok düşük
• Hizmet verilen destinasyonlar liman ve çevreleriyle sınırlı
• Kapıdan kapıya teslimlerde (özellikle Avrupa’da iç taşımalar) çok maliyetli

5. Boru Hatları

Sıvıların transferi için uygun bir lojistik modudur. Özellikle petrol ve doğalgaz nakliyesinde kullanılan bir alternatiftir. Boru Hatlarının Avantajları:

• Güvenilirdir
• Yüksek miktarlarda taşımaya olanak verir

Boru Hatlarının Dezavantajları:

• İlk yatırım maliyeti yüksektir
• Esnekliği son derece düşüktür
• Sabotaj tehlikesi yüksektir

Lojistik Modlarının Karşılaştırılması

Gorgoda © 2025