Mayalar

Orta Amerika yerlileri. Meksika ve Orta Amerika’daki İspanyol istilâsından önce, Batı Yarı küre’nin en büyük uygarlıklarından birini kurmuşlardır. M.Ö. 1500’de köylerde ilkel tarım yöntemleriyle mısır, fasulye ve kabak yetiştiren Mayaların inşa ettikleri tören merkezleri, M.S. 200’de, tapınakları, piramitleri, sarayları ve meydanları bulunan kentlere dönüşmüştü. Hiyeroglif yazı sistemleri, gelişmiş takvim ve astronomi sistemleri vardı. Temel olarak […]

Orta Amerika yerlileri. Meksika ve Orta Amerika’daki İspanyol istilâsından önce, Batı Yarı küre’nin en büyük uygarlıklarından birini kurmuşlardır.

M.Ö. 1500’de köylerde ilkel tarım yöntemleriyle mısır, fasulye ve kabak yetiştiren Mayaların inşa ettikleri tören merkezleri, M.S. 200’de, tapınakları, piramitleri, sarayları ve meydanları bulunan kentlere dönüşmüştü. Hiyeroglif yazı sistemleri, gelişmiş takvim ve astronomi sistemleri vardı. Temel olarak tarımla uğraşan Mayalar, teraslama ve sulama gibi ileri yöntemleri uyguladılar. Ayrıca Mayaların zengin bir heykel ve kabartma geleneği vardı. Mimari yapıtların yanı sıra taş yazıt ve kabartmalar, Mayalarla ilgili temel bilgi kaynaklarıdır.

Eski Maya yerleşmelerinde ilk sistemli araştırmalar 1830’larda başladı. Yirminci yüzyılın başlarıyla ortalarında Maya yazı sisteminin küçük bir bölümü çözüldü. Bu çalışmalar sonucu Maya dininde Güneş, Ay, yağmur ve mısır tanrıları gibi doğa tanrılarının bulunduğu anlaşıldı. Basamaklı yazım sistemi ve sıfırın kullanılması, matematikte ulaştıkları yüksek aşamayı göstermektedir. Çok karmaşık bir takvim sistemi geliştiren Maya astronomları, Ay ile Venüs’ün konumunu doğru olarak gösteren tablolar yapmış ve Güneş tutulmalarını önceden saptamayı başarmışlardır.

Günümüzde de başlıca uğraşı tarım olan ve bir köyün çevresinde örgütlenmiş topluluklar hâlinde yaşayan Mayalar en çok mısır, fasulye ve kabak yetiştirirler. El sanatları genelde evde kullanılan aletleri yapmaya yöneliktir. Ancak tıpkı tarımsal ürünün bir bölümü gibi el sanatları da pazarda satılır. Erkekler giderek artan ölçüde hazır giyime yönelmiş olsalar da kadınları hâlâ geleneksel giyim tarzını korumaktadırlar.

Mayaların hemen hemen tümü Katolikliği seçmiştir ancak bu inancın temelini kendi pagan dinleri oluşturmaktadır. Hristiyanlıktaki azizler ve öteki kutsal kişiler genellikle Maya tanrılarıyla özdeşleştirilir. Ayrıca her iki dinin ayin ve kutlamaları da uygulanmaktadır.

Gorgoda © 2024