Mısır Hiyeroglif Sistemi ve Arkeolojisi

Hiyeroglif sistemi Eski Mısır dili, akrabası olduğu günümüz Arapçası ve İbranicesi gibi, Sami dillerindendir. Ancak, birer alfabeleri olan Arapça ve İbranicenin tersine Mısırca, fonetik işaretler karışımı (bir işaret = basit veya karmaşık bir ses) ve ideogramlar (bir işaret = bir düşünce) ile yazılırdı. Bu da aşağı yukarı 700 hiyeroglif demekti. Oldukça doğalcı olan görünüşleri, (kuş, […]

Hiyeroglif sistemi

Eski Mısır dili, akrabası olduğu günümüz Arapçası ve İbranicesi gibi, Sami dillerindendir. Ancak, birer alfabeleri olan Arapça ve İbranicenin tersine Mısırca, fonetik işaretler karışımı (bir işaret = basit veya karmaşık bir ses) ve ideogramlar (bir işaret = bir düşünce) ile yazılırdı. Bu da aşağı yukarı 700 hiyeroglif demekti. Oldukça doğalcı olan görünüşleri, (kuş, yılan, insan, çeşitli eşyalar) Avrupalı bilginlerin, uzun süre bu işaretlerin simgesel bir değeri olduğunu sanmasına yol açtı. Gerçek, 1822 yılında Champollion tarafından keşfedildi.

M.Ö. 3200 yılına doğru bulunan hiyeroglif yazısı büyük bir değişikliğe uğramadan M.S. 3. yüzyıla kadar varlığını sürdürdü. Estetik işaretlerden oluşan yazı değişik yerlerde kabartma olarak kullanıldı: Tapınaklar, mezarlar, heykeller ve daha birçok başka eşya. Daha çok resmi ve dini metinlerde kullanılırdı. Hiyeroglif, gündelik kullanım için rahat olmadığından, kâtipler “hiyeratik” adı verilen basitleştirilmiş işaretlerden oluşan ve daha sıklıkla kullanılan bir yazı geliştirdiler. Hiyeratik, mektup yazımında, idari hesap ve sözleşmelerde kullanıldı. Kâtipler yazılarını papirüs, taş ve çömlek parçaları üzerine siyah veya kırmızı mürekkeple yazardı.

YAZI GEREÇLERİ
Siyah mürekkebe (metin başlangıcı için kırmızı) batırılan kamış yardımı ile yazılırdı; macun halindeki mürekkep kullanılmadan ünce suyla inceltilirdi. Kımızı mürekkep aşı boyasından, siyah mürekkep ise is karasından elde edilirdi.

PAPİRÜS NASIL YAPILIR?
Papirüs bitkisi Nil kıyısında ve deltasında bolca yetişirdi. Sapları ayrılarak birbirinin eşi tabakalar halinde kesilirdi. Suyla ıslatılan tabakalar yan yana dizilir, bunların da üzerine ikinci bir kat yerleştirilirdi. Üst üste konulan bu iki kat, birbirine kaynasın diye tokmakla dövülürdü. Nihayet, yüzey parlatılırdı. Kurutma işleminden sonra açık kahverengi bir kağıt yaprağı elde edilirdi. Daha sonra bu yapraklar dik veya yatık olarak kullanılmak üzere uç uca eklenirdi.

MISIR ARKEOLOJİSİ

Mısır bilimcilerden oluşan uluslararası ekipler Mısır Eskiçağı Örgütü’nün izniyle Nil Vadisi’ndeki büyük sitelerde çalışmalarını sürdürür. Kazı teknikleri zarar verme kaygısıyla gelenekselliğini korusa da, araştırma yöntemleri (toprak altında kalan yapıların belirlenmesi) yüzeylerin elektrik ve manyetik ölçümleriyle gelişme kaydetmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde kimi defalar bilişimden de faydalanılır.

DEKAPAJ, KATMANBİLİM, MİMARİ PLAN

Arkeolojik bir sitte kazı yapmak, toprağı dikkatli biçimde kazıp (dekapaj) aynı yerdeki yaşam örgütlenmesini ve bunun sırasını (katmanbilim) ortaya çıkaracak bilgileri toplamaya dayanır. Dekapaj basit aletlerin (çapa, mala) yardımı ile yapılır. Fotoğraf, resim, işaretleme gibi işlemlerle tamamlanır. Ayrıca plan, rölöve ve kesit çıkarılması için deneyimli mimarların işbirliğine de ihtiyaç vardır.

BÖLÜMLEME VE BİLİŞİM

Arkeoloji denetimli bir yıkım olduğu için, belirtilerin tanımlanması ve gerçek konumları sabit olmalıdır. Kazının başlangıcında, her parça küçük karelerden oluşan bir bölümlemenin içine düşecek biçimde işaretlenir. Yüzeyin direncinin ölçülmesi arkeologa dekapaj yapacağı bölgeyi seçmede yardımcı olur. Nihayet, bilgisayarlarda simülasyonla yapılan rölöveler hareketlilikleri sayesinde bu anıtlar üzerinde yapılan çalışmalarla ilgili her türlü varsayımı ortaya koymaya olanak verir.

Gorgoda © 2025