Mitokondri

Oksijenli solunum yapan tüm hücrelerde bulunan bir organel. Bir zarla sitoplâzmadan ayrılmıştır. Şekli ovalden çubuğa kadar değişir. Sayıları hücre başına birkaç taneden 2500’e (karaciğer hücresinde) kadar çıkar. Bakteri ve yeşil alglerin alyuvarında bulunmaz.

Mitokondrilerin hücredeki görevi hücre için gerekli olan enerjiyi üretmektir. Mitokondri çift katlı zarla çevrilmiştir. İki katlı zar mitokondriyi matris adı verilen bir iç bölüme ve zarlar arası bölge denilen ikinci bir bölüm olmak üzere ikiye ayırır. Bu zarlardan herbiri lipid çift tabakasından oluşur. Dış zar organelin korunmasıyla ilgilidir. İç zarsa kıvrımlar, borular ve kesecikler şeklinde çıkıntılar oluşturarak yüzeyini genişletir. İç zarda solunum enzimleri yer alır. Mitokondrinin iç kısmında çeşitli maddeleri yıkan ve enerji üreten enzimler yerleşmiştir. İşlevlerin fazla olduğu yerlerde toplanırlar. Örneğin sinirlerin iletim bölgelerinde, aktif olarak hareket eden sperma kuyruklarında ve kas hücrelerinin kasılma bölgelerinde bol miktarda rastlanır.

Memeli alyuvarı,bakteri ve mavi yesil alglerin dısındaki bütün ökaryot hücrelerde bulunur.Hücrede enerji üretimini saglayan oksijenli solunum merkezlerindendir.Enerji gereksinimi fazla olan hücrelerde sayıları fazladır. Etraflarında hücre zarının yapısına benzeyen,ancak çift katlı olan bir zar sistemi bulunur.Dıs zar düz ve esnek bir yapıya sahiptir.Gerektiginde siser ve büzülür.Iç zar yüzeyi artırmak için mitokondri sıvısına (=matrix)dogru kıvrımlar yaparak krista denilen zar kıvrımlarını meydana getirir.

Oksijenli solunumda görev yapan ETS elemanları kristalar üzerinde bulunurken,krebs çemberi enzimleri sıvı kısmında bulunurlar.Mitokondrinin kimyasal yapısında %60-65 protein,%35-40 lipit, ve çok az miktarda DNA, RNA ve ribozom bulunur. Mitokondriler,gerektigi zaman bölünebilir, büyüyebilir ve kendileri için gerekli bazı proteinleri sentezleyebilir.