Sakarya Muharebesi

23 Ağustos-13 Eylül 1921 tarihleri arasında Türk ordusu ile Yunan ordusu arasında yapılan savaş. Türk ordusu Kütahya-Eskişehir savaşlarını kaybetmiş, Yunan ordusu Sakarya boylarına kadar gelmişti. İngilizlerin de yardımını alan Yunan ordusunun amacı, Sakarya’yı geçip Ankara’yı almaktı. Yunan ordusu, Türk ordusuna göre insan ve silâh sayısı bakımından oldukça güçlüydü. Türk ordusunun başında Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak bulunuyordu. İlk saldırı Yunanlılar tarafından 14 Ağustosta yapıldı. 23 Ağustosta çatışmalar tüm cepheye yayıldı. 22 gün 22 gece süren çatışmalar sonucunda, Yunanlılar Ankara’nın 50 km yakınına kadar yaklaştılar. Bunun üzerine Meclis’in Kayseri’ye taşınma hazırlıklarına başlandı. Ordunun geri çekilmesi, ülkede ve mecliste büyük bir heyecan yaşanmasına neden oldu. Meclis, olaylarda sorumlu aramaya başladı. 4 Ağustos günü yapılan görüşmelerde Mustafa Kemal’in ordunun başına geçmesi istendi. Türkiye Büyük Millet Meclisi, 5 Ağustos 1921’de, Mustafa Kemal Paşaya başkomutanlık görevini verdi. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, 10 Eylülde Yunan ordusunun sol kanadına doğru saldırı emri verdi. Bu saldırı sonunda başarı sağlanınca, tüm cephelerden saldırıya geçilerek, Yunan ordusu Sakarya’nın batısına atıldı. Sakarya Savaşı’nda tüm subaylar, askerlerin önünde kahramanca çarpıştılar. Bu nedenle bu savaşa “subay savaşı” da denir.

Sakarya Meydan Muharebesi’ne katılan subaylar arasında, İsmet (İnönü), Fevzi (Çakmak), Kâzım(Özalp), Şükrü Naili (Gökberk), Fahrettin (Altay), İzzettin (Çalışlar), Kemalettin Sami, Halit ve Derviş Paşalar da vardı. Sakarya’da alınan zafer sonunda Yunan saldırıları kırıldı ve geri çekilmeye başladı. Bu savaş sonunda TBMM hükümeti, bir kez daha varlığını kanıtlamış oldu. Çeşitli ülkeler anlaşmalar imzaladılar. Sakarya Savaşı’nda gösterdiği yararlılıklardan dolayı TBMM Mustafa Kemal’e “gazi” unvanı ile askerlikte en yüksek rütbe olan “mareşal” rütbesini verdi.