Taş Evler

En yaygın yapı malzemesi taştır. Hatta bazı bölgelerde tek malzemedir. Bu tip evler bakımından en fazla göze çarpan bölge Akdeniz memleketleridir.

Kum, çimento ve demir kullanılarak yapılan betonarme veya tamamen çelik bir iskelet halinde kurulan birçok katlı binalar kentlerin, hatta büyük kentlerin malıdır. Tabiatın ektilerini çok güzel yansıtan köy evlerinde bu malzemeyi göremeyiz.

Taştan başka elverişli inşaat malzemesinin az bulunduğu yahut hiç bulunmadığı bölgeler arasında önce ağaç ve ev yapımında elverişli topraktan yoksun kurak bölgeler yani vahalar dışında kalan çöller gelir. Çöllerde vahalar dışında yerleşik hayatın hüküm sürdüğü her yerde, özellikle dağlık bölgelerde evler genel olarak taştandır. Örneğin Büyük Sahranın dağlık bölgelerinde evler taştan, alçak ve damsızdır. Yukarı Mısır’da da bir kısım evler taştan ve damsızdır. Yine Suriye’nin volkanik dağlık bölgelerinde hiç harç katmadan taştan inşa edilen meskenlere rastlanmaktadır. Bu evlerde duvar, kapı, dam hep taştandır.

Yüksek dağlarda rüzgârlar şiddetli olduğu için taş evler basık yapılır. Damlar levha haline getirilebilecek taş bulunursa taşla, bulunamadığı takdirde ağaç dalları ve çimenle örtülür. Türkiye’de yüksek yayla ve dağlarda bu tip evler çok yaygındır. Avrupa’da Alp ve diğer yüksek dağlarda da ormanların üst sınırı dışındaki dağ evleri böyledir.

Başta da belirtildiği gibi Akdeniz çevresi coğrafyasında taştan yapılan evler geniş yer tutar. Sadece taştan yapılan en tipik köy ve kasaba evlerine Güney İtalya’da Apulia bölgesinde rastlanmaktadır. Bu bölgede truilli ve casella denilen evler tamamıyla taştan yapılmaktadır.

Ayrıca Akdeniz bölgesinde diğer bazı bölgelerde olduğu gibi sadece taştan sağlanan yapı malzemeleri kullanılmaz. Ev yapımında bazı diğer malzemelerden de yararlanılır. Bu durumda böyle taş evler Akdeniz coğrafyasında çok yaygındır. Örneğin Akdeniz memleketleri arasında yer alan yüksek yaylalar ve dağlar ülkesi Türkiye’de köylerin çoğunluğunda taş meskenler hâkimdir. Gerçekten istatistiklere göre Türkiye’deki muhtarlıktan yarısına yakın bir oranda haneler taştandır. Türkiye’de taş ev; başta Doğu Anadolu olmak üzere, Kuzey Anadolu’nun kıyı kuşağı dâhil, hemen her bölgede çok yaygındır. Türkiye yapı taşı itibariyle çok zengin bir memlekettir.