Timur Devleti

1369 yılında, Doğu Türkistan’da Timur’un kurduğu devlet. Başkenti Semerkant’tır. 1369’da Semerkant’ı ele geçirerek bağımsızlığını ilan eden Timur, kısa zamanda güçlü bir ordu kurdu.

Timur, 1370’den sonra Harezm’e bir dizi sefer düzenledi. Bu seferde sırasında Sultaniye, Tebriz ve Nahçıvan’ı da içine alan Kuzeybatı İran’ı topraklarına kattı. 1383’te Azerbaycan’ı fethetti. Karakoyunluların elindeki Ahlat ve Van’ı aldıktan sonra, İran içlerine doğru ilerlemeye devam etti. İsfahan ve Rey şehirlerinde binlerce insanı kılıçtan geçirdi. Maveraünnehir’i işgal eden Altın Ordu Devleti’nin hükümdarı Toktamış’ı yenilgiye uğrattı. 1398 yılında Hindistan seferine çıkan Timur, bu seferden büyük bir hazineyle döndükten sonra, batıya, Doğu Anadolu üzerine yürüdü. Bu sefer sırasında Celayirli hükümdarı Ahmet ile Karakoyunlu hükümdarı Kara Yusuf, Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezit’e sığındı. Bu iki hükümdarın kendisine teslim edilmesini isteyen Timur, bu isteği geri çevrilince Doğu Anadolu’daki kentlere saldırdı. Erzincan’ı yakıp yıkan Timur, Suriye üzerine yürüdü.

1402’de Anadolu’ya girdi. Ankara yakınlarında Çubuk Ovası’nda Osmanlı ordusu ile Timur’un ordusu karşılaştı. Bu savaş sonrasında Osmanlı ordusu ağır bir yenilgi aldı. Yıldırım Bayezit esir düştü. Timur bu savaştan sonra Bursa’ya kadar ilerledi ve Osmanlı hazinesini yağmaladı. Ankara Savaşı’nın kaybedilmesi, Osmanlı Devleti’nin Anadolu Beylikleri üzerinde yıllar süren mücadeleler sonucu oluşmuş egemenliğini ortadan kaldırdı. Anadolu Beylikleri yarı bağımsız olarak yaşamaya başladılar. Bizans İmparatorluğu’nun elindeki İstanbul’un fethedilmesi elli yıl gecikti. Timur, 1403’te Yıldırım Bayezit’in ölümü üzerine Anadolu’dan ayrıldı. 1404 yılında hasta olmasına karşın Çin üzerine sefere çıkan Timur, bu sefer sırasında öldü. Ülkenin başına oğlu Şahruh geçti. Şahruh Döneminde ülkede refah artmış, başkent Herât büyük bir kültür ve ticaret merkezi olmuştur. Şahruh’un ölümünden sonra (1447) başa geçen oğlu Uluğ Bey döneminde, ülkede ayaklanmalar çıkmış, ülke Horasan ve Türkistan olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Bu tarihten sonra başa gelen hükümdarlar döneminde de devletin kötü gidişi devam etmiş, Timur Devleti 1501 yılında yıkılmıştır.

Türk geleneklerine bağlı kalınan Timur İmparatorluğu’nda, Timur’un başlattığı kültür ve sanatı koruma politikası, çocukları tarafından da devam ettirilmiş ve imparatorluğun bu yönüyle tarih sahnesinde yerini almasını sağlamışlardır.