Tütün

Patlıcangiller (Solanaceae) familyasından Nicotiana cinsine ait çeşitli bitkilere ve bunların keyif verici olarak kullanılan yapraklarına verilen ad. Çift çeneklilerdendir. Tropikal bir bitkidir. Ancak, günümüzde yeryüzünde 60o kuzey ve 40o güney enlemleri arasında çok geniş bir alanda tarımı yapılmaktadır. Dünyanın en önemli sanayi ürünleri arasında yer alır. Gıda maddesi olmamasına karşın, dünyada tüketimi yüksek bir bitki olarak dikkat çekmektedir.

Bu cinse dâhil yaklaşık 65 tür vardır. Sigara, puro, pipo gibi tütün mamullerinin yapımında bu türlerden sadece Nicotiana tabacum ve Nicotiana rustica türlerinin yapraklarından yararlanılır. Dünyada üretilen tütünün %90’ını Nicotiana tabacum türüne dâhil Virginia, Burley, Şark (Türk tütünleri) tütün çeşitleri oluşturmaktadır. Dış koşullara bağlı olarak, sıcak bölgelerde iki ya da çok yıllık olabilmektedir. Tütün kazık köklü bir bitkidir. Türk tütünlerinin boyu 100 cm civarındadır. Yaprak, tütün bitkisinin en önemli ve en çok kullanılan kısmıdır. Tütün yapraklarının şekil ve büyüklükleri çok çeşitlidir. Tütünün kalite özellikleri yapraklarda toplanmıştır. Tütün yaprağı olgunlaşmadan ve toplanmadan önce yeşildir. Olgunlaşıp kırıldıktan sonraki renkleri, tütün çeşitlerine ve bölgelere göre rengi sarı-kırmızı-kahverengi tonları arasında olabilir. Tütün bitkisinin tepesinde beyaz-pembe-kırmızı renk tonlarında çiçekleri vardır.

Tütünü diğer bitkilerden ayıran en önemli özellik, yapraklarında bulunan nikotindir. Nikotin, organik azotlu maddelerden oluşan bir alkaloittir. Bu nedenle keyif verici olarak kullanılmaktadır.