Waterloo Savaşı
Napolyon’un son yenilgisine uğradığı savaştır. 18 Haziran 1815’teki bu savaş Belçika’da, Waterloo köyünün 5km güneyinde, Mont St. Jean köyünde olmuştur. Waterloo Savaşı’nda Napolyon’un karşısında Wellington dükü komutasındaki İngiliz ordusu ve Mareşal Gebhard von Blücher komutasındaki Prusya ordusu vardı. İngiliz ordusunda Hollandalı ve Belçikalı askerler de bulunuyordu. İngilizler ve Prusyalılar müttefikleri olan Rusya ve Avusturya ordularının da gelip kendilerine katılmasını beklerken, Fransız ordusu 16 Haziran’da, Mont St. Jean’in güneyindeki Ligny’de Prusyalılara saldırdı ve onları yendi. Wellington, Ligny’in batısındaki Quatre-Bras’da, Napolyon’un mareşallerinden Michel Ney komutasındaki bir Fransız birliğinin hücumunu karşıladıktan sonra Prusyalıların yardımına geldi. Ama, akşam olduğunda kendisi de kötü bir durumdaydı ve yenilmek üzereydi. Ertesi gün 17 Haziran’da Prusyalılar geri çekildi. Wellington, Blücher’in kendisini destekleyeceğine inanarak Mont St. Jean’e gidip orada savaşa hazırlanmaya karar verdi. Bu kararını bildiren bir mesajı Blücher’e yolladı; ama bunun cevabının gelmesi bir süre alacaktı. Napolyon komutasındaki Fransız ordusu öğleden sonraya kadar takibe girişmeyince, Wellington gece olmadan önce Mont St. Jean’e ulaşmayı başardı.
O gece saat ikide Blücher’in yardıma gelebileceğini bildiren mesajı eline ulaşınca, Wellington orada kalıp çarpışmaya karar verdi. 17 Haziran günü öğleden sonra başlayan yağmur bütün gece yağmış ve,toprağı balçığa çevirmişti. Napolyon askerlerini ve toplarını savaş düzenine sokmak için toprağın kurumasını bekledi.
Bu sırada İngilizler kendilerini düşmanın top ateşinden büyük ölçüde koruyan bir sırtın arkasında mevzilendiler Sırtın önünde Hougoumont ve La Haye Sainte çiftlikleri vardı. İngilizler bu iki çiftliği de işgal ettiler.
Napolyon’un komutanlarından Mareşal Grouchy Prusyalılar’a saldırırken, Mareşal Ney de Wellington’ın birliklerinin üzerine gönderildi. Şiddetli çarpışmalardan sonra La Haye Sainte çiftliğine saldıran Mareşal Ney, daha sonra süvarilerini Wellington’ın piyadelerinin üzerine gönderdi. Piyadeler Fransız süvarilerinin tekrar tekrar yaptığı saldırılara karşı koydular ve bu sırada öbür birlikler sırtın gerisine çekildi. Saat dört buçuğa doğru Prusya birlikleri de savaş alanına ulaştı. Bir buçuk saat kadar sonra Fransızlar La Haye Sainte çiftliğini ele geçirmişti; ama Fransızlar’ın geri çekilme yollan artık Prusyalıların ateşi altındaydı.
O zaman Napolyon, o ana kadar geride tuttuğu eski ve deneyimli askerlerden oluşan Muhafız Birlikleri’ni savaşa sürmeye karar verdi. Muhafız Birlikleri Prusyahlar’ı geri püskürttü ve bir süre için şans Fransızlar’dan yana göründü. Ama, sonunda İngilizler onları yenmeyi başardı. Saldıran İngiliz, Prusya ve Hollanda kuvvetleri karşısında Muhafız Birlikleri’nin direnişi akşam sekizde kırıldı. İki Muhafız Birliği taburu, kendilerini izleyen Prusya birlikleri karşısında çekilme yollarını koruyarak düzenli biçimde çekildiler. Napolyon savaş alanından ayrılarak Paris’e kaçtı. Felaket öylesine büyüktü ki, imparatorluktan çekilmekten başka yapabileceği bir şey yoktu. Amerika’ya kaçmak için girişimde bulundu; ama bunun olanaksız olduğunu görerek “düşmanlarımın en güçlü, en kararlı ve en cömerti” dediği İngilizler’e teslim oldu.
İngilizler’in Saint Helena Adası’na sürdüğü Napolyon orada öldü. Waterloo çarpışmasında yaklaşık olarak 45 bin kişi ölmüş ve yaralanmıştır. Bunlardan 15 bin kadarı İngiliz ve Hollandalı, 8.000 kadarı Prusyalı, kalanı da Fransız’dır.