Yaban

Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun 1932’de yayımlanan romanıdır. Roman, Cumhuriyet Halk Partisinin 1942’deki roman yarışmasında ikincilik almıştır. Şimdiye dek defalarca yeni baskıları yapılan kitap, Birinci Dünya Savaşı’nda bir kolunu kaybeden Yedek Subay Ahmet Celâl’in, emir eri Mehmet Ali’nin çağrısına uyup Haymana’daki bir köye gitmesini ve oradaki yaşamını anlatır. Ahmet Celâl dünya ile bağlarını kesmiş olan köyde yadırganır. Köylüler onu benimsemezler ve ona “yaban” adını takarlar. Ahmet Celâl yalnızlık içine düşer, Mehmet Ali’nin kız kardeşi Emine’ye yakınlık duyar. Mehmet Ali yeniden askere alınınca tümüyle yalnız kalır. Bu sırada Kurtuluş Savaşı başlamıştır ve köylüler savaşa karşı kayıtsızdır. Yunan ordusu köyü işgal eder ve halka işkence yapmaya başlar. Ahmet Celâl, Emine’yi buradan kurtarmak ister. Ama kaçarlarken ikisi de yaralanır. Emine yürüyemeyecek durumdadır. Ahmet Celâl köydeki anılarını yazdığı defteri Emine’ye vererek tek başına uzaklaşır. Savaştan sonra köye gelerek araştırma yapan düşman zulümlerini araştırma kurulu, insan kemikleri arasında bir defter bulur. Bu defter Ahmet Celâl’in anı defteri; yani “yaban”ın romanıdır.