Solunum Sisteminde Gaz Alışverişi

Canlıların hayatsal olaylarını sürdürebilmeler için enerjiye ihtiyaçları vardır. Bu enerji organik besin maddelerinin yıkılmasıyla elde edilir. Hücrelerin besin olarak alınan organik moleküllerdeki kimyasal bağ enerjisini, metabolizma olaylarında kullanılan ATP’ ye dönüştürmesine hücre solunumu denir.

Canlıların büyük bir kısmı solunum yaparken oksijene ihtiyaç duyarlar. Hücrelere bu oksijeni sağlamak için hayvanın organizasyon derecesine göre birçok solunum organı oluşmuştur.

Gaz alışverişinin kan ile hücreler arasında gerçekleşmesine iç solunum, solunum organıyla kan arasında gerçekleşmesine ise dış solunum denir.

Bir Hücrelilerde Solunum: Bir hücreli canlılar gaz alışverişini hücre yüzeyinden difüzyonla gerçekleştirirler. Canlıların organizasyon düzeyi arttıkça, enerji ihtiyaçları da artar. Bu enerjinin    sağlanması için oksijene olan ihtiyaç da artar. Bu nedenle, dış ortamdan daha çok oksijenin alınmasını ve karbondioksitin kolayca atılmasını sağlayan özel solunum organları gelişmiştir.

Bu solunum organlarının ortak özellikleri şunlardır:

• Solunum yüzeyleri incedir.
• Solunum yüzeyleri daima nemlidir.
• Solunum yüzeyleri kısa sürede daha fazla gaz alışverişi yapabilmek için geniştir.
• Solunum yüzeylerinde gaz alışverişi difüzyonla gerçekleşir.
• Kapalı dolaşım sistemine sahip hayvanlarda, gaz değişiminin gerçekleştiği solunum yüzeylerinin etrafı yoğun kılcal damar ağı ile çevrilmiştir.