Eğitimde Örgüt Kültürü

Çağdaş bir yönetim tarzı olan Toplam Kalite yönetimi demokratik yönetim tarzı gerektirir. Demokratik yöneticilerde astlarını dinleyen, onların fikir ve isteklerine değer veren, onlara hedef gösterip hedefe nasıl ulaşacağını kendilerine bırakan liderlerdir. Ayrıca hızla değişen ve gelişen çevre şartları da bir kişinin yetenekleri ve kapasitesiyle sınırlı kalamayacak kadar karmaşık, geniş ve hızlıdır. Bu yüzden iyi bir […]

Çağdaş bir yönetim tarzı olan Toplam Kalite yönetimi demokratik yönetim tarzı gerektirir. Demokratik yöneticilerde astlarını dinleyen, onların fikir ve isteklerine değer veren, onlara hedef gösterip hedefe nasıl ulaşacağını kendilerine bırakan liderlerdir. Ayrıca hızla değişen ve gelişen çevre şartları da bir kişinin yetenekleri ve kapasitesiyle sınırlı kalamayacak kadar karmaşık, geniş ve hızlıdır. Bu yüzden iyi bir yönetici astlarının bilgi, görgü ve enerjisinden yararlanarak bu bireysel görgü, bilgi ve enerjiyi işletmenin amaçları ve hedefleri doğrultusunda yönlendirebilecek bir insan olmalıdır. Toplam Kalite Yönetimi felsefesine bağlı olarak örgüt yapıları değişmiştir. Esnek, yalın ve sınırsız örgütler oluşmaktadır. İşlevsel yönetimin yerine işlemsel yönetim önem kazanmıştır. Bu yeni yönetimde iletişim işlevi de klasik yönetimdeki öneminden daha önemli bir hale gelmiştir. Bu yüzden içinde bulunduğumuz çağa iletişim çağı da denilmektedir. İç ve dış iletişimi sağla-yamayan bir işletme yaşayamayacaktır. Buna bağlı olarak iletişim araçları ve şekli de çok gelişmiştir. Hem teknolojik olarak hem de yöntem olarak gelişen bu araçların kullanımı işletmelere yeni bir bakış açısı vermiştir. İşletmeler uluslar arası olmak, dünya çapında olmak gibi nedenlerin yanı sıra sadece bu yüzden bile yeni bir felsefe ve yeni bir kültür yaratma gereğini duymuşlardır. Toplam Kalite Yönetiminin yarattığı bu kültüre kalite kültürü denilmektedir. Bu kültür insanların yaşam biçimi haline gelerek gelişmeyi sağlamaktadır. Kalite olgusunun dönemde küçük, sürekli ve düzenli iyileştirmelerle gerçekleştirilebilmeli ve örgütün tüm kademesine yayılmalıdır. Toplam Kalite uzun vadeli bir felsefe olup bir anlamda kültür değişimi gerektirdiğinden bazı kişileri doğal olarak rahatsız etmektedir. Bu nedenle üst yönetimin inancı ve desteği zorunlu olmaktadır. Çalışanların risk ve sorumluluk alması için cesaretlendirildiği, kararlı, konuşan ve dinleyen, iletişimi yaşatan örgütün en büyük değerinin insan olduğuna inanan liderlere ve yöneticilere ihtiyaç vardır.

Örgütsel kültür örgüt üyelerine değişik bir kimlik sağlar. Örgütlerdeki kültürel değişim bugünden yarına hızla olabilecek bir süreç değildir. Öncelikle değişime açık olmak, işe; rolleri, sorumlulukları ve ilişkileri saptayarak başlamak gerekmektedir. Bir örgütte kültürü, çoğunlukla yerleşimi ve kalıplaşmış olması nedeniyle değiştirmek oldukça güçtür. O nedenle örgütlerde de-ğişime dirençle karşılaşmak mümkündür. Liderlerin yerleşmiş olan kültürü dikkate almadan deği-şimi sağlaması olanaksızdır. Bu nedenle liderlerin kültürel değişimleri yaparken sabırlı ve dikkatli olmaları gerekmektedir.

Ayrıca liderler kültürel değişimin özetle düşünce sistemine, davranış şekillerine, yetki ve sorumluluklara, ilişkilerine, hiyerarşinin azalmasına, verilen sözlerin mutlaka, tutulmasına, çalışanların gücünü yaptıkları işten almalarına, işin bütününün düşünülmesine ve aynı zamanda saygı, güven ve şeffaflık ilkelerine dayalı bir süreç olduğunu unutmamaları gerekir. Kültürel değişim karşısında oluşan dirençlerin ortadan kaldırılabilmesi için, çalışanlara bilgi verilmesi, çalışanların kararlara katılımının sağlanması önemlidir. Örgüte Toplam Kalite felsefesini aktarmak çok çabuk olabilecek bir olgu değildir. Her şey-den önce örgütün çok iyi tanınması gerekmektedir. Yapılacak tüm değişimlerin bir plan içinde uygulanması gereklidir. Ayrıca dünyada uygulanan Toplam Kalite modellerinin aynısını her örgü-te aktarmak doğru değildir. Çünkü her ülkenin ve toplumun değişik kültürleri, farklı insanı davranışları vardır. Bu farklılıklar sistemlerin aktarılmasında problem yaratabileceği gibi örgütte çalı-şanların direncine de maruz kalabilir. Dolayısıyla örgüte uygun bir Toplam Kalite modeli geliştirmek için örgütün kültürüne göre hareket etmeli ve sistemleri bu doğrultuda geliştirmek gereklidir . Bütün örgütlerde olduğu gibi eğitim örgütlerinde de bütün elemanların kendi örgütleri hak-kındaki düşünceleri önemlidir. Çünkü bu düşünceler davranışlarına yansıyacağı .için eğitim örgütünde sunulan hizmetin kalitesinde önemli belirleyici olmaktadır. Örgütlerde verilen hizmetin müşterilerin beklenti düzeylerine uygunluğu önemlidir. İşte bu uygunluk örgüt kültürünü ve onun kalitesini belirleyecek temel faktörlerdendir. Eğitim örgütlerinde hataları gidermek herkesin görevi ve sorumluluğunda olup, en aza indirilmesi de örgütün kalitesinin önemli göstergesidir. Kaliteye olan inanç, ortak tutku olmalıdır. Kaliteyi artırma bireysel çabalardan ziyade ekip çalışması içinde koordineli olarak sürdürülen bir çabayı gerektirmektedir. Artık eğitim örgütlerinde kalite kültürü zamanla oluşan bir yaşam tarzı olarak tanımlanmalıdır. Örgütteki insanların sunduğu davranışlar zamanla örgütte bir kalite kültürünün doğmasına neden olacaktır. Ortaya çıkan bu kalite kültürü de “biz” ruhu ile gelişecektir. İşte bu biz ruhunun temelinde de örgüt kültürünü yaşatacak ve sürdürecek olan örgüt vizyonu vardır. Bu vizyonla şekillenecek örgüt kültürü aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır.

• Uzun dönemli stratejik düşünme,
• Güven ve paylaşım,
• Takım temelli süreç ve paylaşım,
• Değişmenin bir parçası olma,
• Açık iletişim ve katılım,
• Değişmenin zorunluluğuna olan inanç,
• İnsanların yeteneklerini geliştirmeleri için sürekli öğrenmeye duydukları inanç,
• Gücün inşası olarak birlikler,
• Açık ve olumlu beklentiler,
• Mücadeleci performans için ortak amaçlar,
• Müşteri odaklılık,
• İnsanların farklılıkları yaratmasıdır.

Eğitim kurumları verdikleri hizmet kalitesini geliştirmek zorundadırlar. Hizmet kalitesini geliştirmede karşılıklı etkileşim üzerine kurulmalıdır. Hizmet boşluğu tatminsiz insanlar ortaya çıkarmaktadır. Hizmet kalitesinin stratejisi ile eğitim kurumlarının öğrenci, öğretmen, aile, çevre ve iş dünyasının ihtiyaçlarına cevap veren, etkili ve daha az bürokratik olması gerekmektedir.

• Eğitim kurumlarının artık;
• Vizyonlarını, misyonlarını netleştirme,
• Öğrenmeden gurur duyma,
• Açık bir çevre ve iklim oluşturma,
• Farklılıkları geliştirme çabalarını olması gerekmektedir,

Kaliteli hizmet için de;

• Öğrenci ve öğretmenlerin ihtiyaçlarının net olarak sürekli gelişme çerçevesinde değerlendirilmesi,
• Tepe yönetiminin katılımının sağlanması,
• Kendi kendinin sürekli geliştirilmesi,
• Süreç ve sistemin sürekli geliştirilmesi,
• Okulun içinin ve dış çevresinin geliştirilmesi için öğrenci, öğretmen ve yardımcı personelin motive edilmesi, heyecanlandırılması,
• Elde edilen verilerin değerlendirilmesi,
• Takım çalışmasının uygulanması ve öğretilmesi,
• Gözlem yapılması ve bu gözlemlerin ortak değerlendirilmesi,
• Değişme için bireysel arzunun cesaretlendirilmesidir.

Okul içinde eleştirmeyen, kınamayan ve şikayet etmeyen, dürüst ve içten bir esirgemeyen, karşıdakini sürekli olarak geliştirmeye yönelen bir iletişim ortamı oluşturulmalıdır. Okulda öğrencilerle:

• İçtenlikle ilgilenilmeli,
• Onlara sürekli gülümsenmeli,
• Dinlemesini bilmeli,
• Önemli olduğu hissettirilmeli,
• Öğrencilerin düşünce ve isteklerine önem verilmeli,
• Hataları içtenlikle kabul edilmelidir.

Gorgoda © 2025