Evrensel, Toplumsal ve Kişisel Değerler

Değerlere ilişkin yapılan çeşitli sınıflandırmalara ek olarak değerler; evrensel değerler, kişisel değerler ve toplumsal değerler olarak da İncelenmektedir. Bu bağlamda yapılan sınıflandırma incelendiğinde;

Evrensel Değerler:
Hem felsefeciler hem de sosyal bilimciler toplumdaki bütün insanların bir takım ortak değerlere sahip oldukları konusunda birleşmektedir. Bu değerler evrensel değerler olarak adlandırılmak­tadır. Çünkü bu değerler evrensel toplumun problem­lerinden kaynaklanmaktadır. Evrensel değerler; sadece bir toplum, grup ya da örgüt için de­ğil, bütün dünya toplumu için geçerli olan değerlerdir. Evrensel değerler dünyanın neresine gidilirse gidilsin geçerli olan ve paylaşılan değerlerdir. Bütün dünyada paylaşılan değerlere örnek olarak; insan onuru, temel haklara saygı, iyi vatandaşlık gibi değerlerden söz edilebilir.

Kişisel Değerler:
İdealleri, kavramları ve kişinin yaşamında önem verdiği öğeleri anlatmaktadır. Değerler, bütün yaşamı ve tutumları, ilkeleri ve kişilikten kaynaklanan değerli şeyleri etki­lemektedir.

Toplumsal Değerler:
Toplumsal değerler bir toplumun yaşama stilini belir­leyen en önemli ölçütlerden bir tanesidir. Toplumsal değerlerin sınırları ve genişliği kişisel değerlere göre daha kısıtlıdır. Çünkü kişiler toplumsal değerlerde ayrı ayrı, tek ya da daha az bir kıstas ölçüsünde birleş­mektedir.

Temelde toplumsal yapıyı yönlendiren toplumsal de­ğerlerdir. Toplumsal değerler ile ilgili olarak yapılan araştırmalardan biri Türk toplumun değerlerini be­lirlemeye yönelik olarak yapılan “Türk Toplumunun Değerleri Araştırması” dır. Ergüder, Toprak ve Kalaycıoğlu tarafından TUSİAD (1991) için yapılan bu araştırma değerler ile ilgili olarak, Türkiye’de yapılan önemli araştırmalardan birisidir.

Bu araştırmadan elde edilen bulgulara göre; Türkiye’de geleneksel toplumun temel öğelerini oluş­turan aile, din ve Osmanlı geleneğindeki ordu gibi kurumların hala toplumsal değer sisteminin odak nokta­sındadır. Kadercilik giderek azalmakla birlikte sanayi toplumunun akılcı öğelerinden izler taşımaktadır. Top­lumsal değer sistemimiz yalnız sanayi toplumu olarak değil, sanayi ötesi toplumlarda rastlanan değerlerden de etkilenmektedir.